AFDELING: Ulvenhout
Imkersvereniging St. Ambrosius Ulvenhout Galder
Al 100 jaar een ‘bij’zondere vereniging
Dit jaar bestaat Imkersvereniging Sint Ambrosius Ulvenhout Galder 100 jaar. Een bijzondere mijlpaal die aantoont dat bijen en imkeren van alle tijd is. De laatste jaren beleeft de vereniging zelfs een opleving qua leden vanwege de interesse die er is voor bijen en de natuur. Door de jaren heen is de aandacht verlegd van bijenhouden als noodzaak voor levensonderhoud en extra inkomstenbron naar interesse in de bij, zijn leefomgeving en de essentiële rol in ons dagelijkse leven. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar de honingbij maar ook naar andere bestuivers zoals de solitaire (wilde) bij. Door deze verandering is er een vereniging ontstaan met een diversiteit aan leden die naast de interesse in bijen en het al dan niet zelf houden van bijen ook vooral plezier beleeft aan het lid van zijn een groep enthousiaste gelijkgestemden. Op dit moment bestaat de vereniging uit ongeveer 40 leden en heeft het twee verenigingbijenstanden in Ulvenhout en Breda.
Het begon allemaal in de vorige eeuw, in 1921. In dat jaar, om precies te zijn op 13 november 1921, waren het Adrianus Aarts (voorzitter) Johanus Vergouwen (secretaris), Johanus Timmers (penningmeester), Cornelis Jansen, Adrianus van der Velden, Adrianus Emmen en Bartje Cornelisen die de vereniging oprichtte. Helaas is in 1943 door een brand in de boerderij van Johanus Vergouwen, destijds secretaris en wonende aan de Pennendijk in Ulvenhout, alle gegevens en bijna het volledige archief tot die tijd in vlammen opgegaan. Een enkel fragment uit die tijd is nog bekend en het geeft nog steeds weer waar de vereniging vandaag de dag voor staat:
“Op 13 November 1921 is op eene bijeenkomst bij Jacobus Timmers te Ulvenhout opgericht eenen bond van bijenhouders met een getal van 16 leden. Dezen bond heeft zich in 1923 aangesloten bij de R.K. Bijenhoudersbond van de Noord Brabantschen Boerenbond te Tilburg en is genaamd St. Ambrosius
Deze Vereeniging heeft tot doel de bijenhouderij te bevorderen en om als goede leden gezellig en eendrachtig samen te werken, elkander zoo veel mogelijk helpen en bijstaan bij moeilijkheden en wederwaardigheden in het bijen bedrijf, vooral bij ziekten en tegenslag elkaar behulpzaam zijn. Ja bij het afsterven hen vergezellen naar hun laatste rustplaats en nadien nog een misoffer ter hunner ziele lafenis laten opdragen. Ook een andersdenkende zal ook geëerd en herdacht worden. Zoodat de leden van den imkersbond niet enkel tijdens het leven elkanders lot zullen deelen, maar ook nog na den dood elkaar zullen gedenken.”
In 1933 hebben bijenhouders van Galder zich afgesplitst van Ulvenhout. In de oprichtingsdocumenten is te lezen wat de reden voor deze afsplitsing was en in welke sfeer zich dat destijds voltrok:
“Oprichtings-Vergadering op 7 Maart, 33 in café ’t Kruispunt.
De Galdersche leden van den Bijenhoudersbond afdeling Ulvenhout staken in den winter ’32 ’33 de koppen bij elkaar om ook hier te Galder ’n afdeling te krijgen. Ze waren nu nog maar met 5, maar… Galder beloofde wat voor de bijenhouderij en ’n apart Vereeniging kon best levensvatbaarheid hebben. De Voorzitter en de Secretaris van de afdeling Ulvenhout respectievelijk de Heer H.H. Aarts en Vergouwen stonden er sympathiek tegenover en zoo kwam het dat ’t op 7 Maart ’33 ’n gezellige drukte was. We zagen er de Eerwaarde Heer Kapelaan, de Heer H.H. Aarts en Vergouwen en de Hoon en ‘n 12 tal bijenhouders of aspirant bijenhouders. Er werd veel gesproken: door de Heer Aarts en de Eerwaarde Heer Kapelaan en ’t slot was dat er ’n bijenbond werd opgericht. Als voorlopig bestuur zouden optreden de Heer H.H. de Graaf, v. Opstal en v.d. Made. 25 Maart zou de eerste Vergadering gehouden worden te weten in café Severijns. Daar zou de nieuwe Vereeniging zijn ‘thuis’ hebben. Nadat van verschillende zijden ’t jonge spruitje van den N.C.B.-bijenhoudersbond ’n zonnige toekomst was toegewenscht sloot de Voorzitter de vergadering.”
Door een terugloppend ledenaantal zijn in 1968 de verenigingen van Ulvenhout en Galder weer samen verdergegaan als Imkersvereniging St Ambrosius Ulvenhout Galder.
In de periode na de tweede wereldoorlog beleefde de vereniging zijn hoogtijdagen qua omvang. In 1949 bestond de vereniging uit 79 leden, veelal boeren uit Breda, Princenhage, Prinsenbeek, Bavel, Ginneken, Chaam en Galder, die traditionele bijenkorven hielden voor zowel de honing als voor de bestuiving van hun gewassen. Naast deze eigen bestuiving begon men vanaf die tijd ook met de bijen te reizen. Met paard en wagen trokken de imkers naar de Regte Heide tussen Riel en Goirle voor de sterk aromatische heidehoning, naar fruittelers voor de bestuiving van bijvoorbeeld appels en peren. Later reisden men met vrachtwagens steeds verder weg naar onder andere de net drooggelegde Flevopolder voor koolzaad, in de jaren 60 een nieuw gewas met ongekende honingopbrengst. Meester imker Drik Sprangers bracht de vereniging nog naar de schorren in Zeeland om de bijen op de zeeaster te laten vliegen wat resulteerde in honing met een zilte smaak (die niet door iedereen geliefd is).
Vandaag de dag organiseert de vereniging ook nog dit soort ‘reizen’ om de leden een variëteit aan imker mogelijkheden te bieden. Dit altijd samen met ervaren imkers die precies weten wat ze doen en waar je zo veel van kan leren door samen op te trekken. Dit laatste is een wezenlijke functie van een imkersvereniging. Het begint vaak met een (beginners)cursus. Die is noodzakelijk om de basis te leren. Tijdens een cursus heb je al een mentor nodig die je kunt vinden binnen een vereniging. De mentor begeleid je met de praktijk en is na het afronden van de cursus je steun en toeverlaat om met je eigen volk aan de slag te gaan en te helpen met onvoorziene situaties. Zo heeft in de jaren 80 de varoa mijt zijn intrede gedaan. Weten hoe je met deze parasiet om moet gaan is wezenlijk en praktijkbegeleiding is essentieel om te zorgen dat je bijenvolk er tegen bestand is. Er valt zoveel te leren na een beginnerscursus maar je zult zelfs van de meest ervaren mentor horen dat ook hij / zij nog altijd door de bijen verrast wordt en niet meteen weet wat te doen. Dat maakt het dat imkeren zo boeiend is.
Naast de honingbij dragen wij ook bij aan het behoud van de solitaire (wilde) bijen. Op de verenigingplek in Ulvenhout hebben we een groot bijenhotel en zorgen we dat de omgeving dusdanig is ingericht dat deze bijen zich daar thuis voelen. Via lezingen en activiteiten geven we ook deze bijen aandacht. Dat doen we binnen de vereniging maar ook bezoeken we de lokale scholen om kinderen over wilde bijen te vertellen. Sowieso zijn scholen en kinderen altijd welkom om bij ons te komen kijken naar de wonderenwereld van de bijen.
Het bestuur van Imkervereniging St. Ambrosius Ulvenhout Galder bestaat uit Marian Hulshof (voorzitter), Jos Pelders (secretaris), Hetty Joosten (penningmeester) en Ellen Janssen en Piet Thomassen als medebestuursleden. De vereniging heeft twee bijenstandplaatsen waar je volken kan plaatsen. Op de Annevillelaan in Ulvenhout bevindt zich de meest uitgebreide standplaats (‘De Speuldop’ genaamd) waar alle bijenkasten overdekt staan. Iedere eerste zondag van de maand April tot en met September kun je daar tussen 11 en 12 uur binnenlopen om kennis te maken met de vereniging en van achter glas meekijken met een imker. Wil je meer informatie of wil je lid worden van onze vereniging, neem dan contact op met de secretaris. De contactgegevens staan rechtsboven op deze pagina.
